Verantwoordelijk of aansprakelijk
Om rollen en verantwoordelijkheden in een project te duiden wordt nog wel eens gebruik gemaakt van het RACI-model. De letters staan voor Responsible, Accountable, Consulted en Informed. Voor elke product of activiteit in je project geef je per rol aan wat er van iemand wordt verwacht.
Om het nog scherper te duiden wordt ook nog wel eens het RASCI model gebruik. De toegevoegde S staat voor Supportive (ondersteunend) en lijkt veel op de C-rol. En om het model volledig te maken zien we ook nog wel eens de O-rol. O staat voor Out of the loop om ieder te duiden die geen deel uitmaakt van het proces.
Met al deze uitbreidingen neemt ook de complixiteit toe en dat maakt het model minder betrouwbaar, want wie neemt nou nog echt de tijd om op 6 niveau’s voor een taak of product de rollen uit te werken. En wat voegt het ook nog echt toe?
Het RACI model is een krachtig instrument om de verantwoordelijkheden in de project op scherp te zetten, maar is voor de meeste situaties veel te complex.
Wat mij betreft zijn er maar twee letters die er echt toe doen. Wie is verantwoordelijk (Responsible) en wie is er aansprakelijk (Accountable). Staat er bij een persoon een R, dan is hij of zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en legt verantwoordelijkheid af aan de persoon die aansprakelijk is. Deze persoon velt het eindoordeel en heeft vetorecht. Er is altijd maar één persoon Accountable. Probeer het eens. Vul vandaag nog RA-matrix in op met je projectteam.
Hoe zit het dan met de andere rollen? Het is natuurlijk goed om in je project na te denken wie je wil betrekken en wie je nodig hebt om een product op te leveren, maar deze uitwerking in een model is in de meeste gevallen overdreven. Als we de verantwoordelijkheid van taken en producten expliciet hebben gemaakt met de R en A, dan is de bewaking van de uitvoering en daarmee het betrekken van alle andere rollen in het project grotendeels gedekt.
OVERZICHT VAN DE RASCIO ROLLEN
R (Responsible, NL: Verantwoordelijk)
Verantwoordelijk voor de uitvoering en legt verantwoording af aan de persoon die aansprakelijk is.
A (Accountable, NL: Aansprakelijk)
(Eind)verantwoordelijk en geeft goedkeuring aan het resultaat. Hij of zij velt het eindoordeel en heeft vetorecht. Er is slechts één persoon Accountable.
C (Consulted, NL: Geraadpleegd)
Richting gevend aan het resultaat, hij/zij wordt voorafgaand aan beslissingen of acties (verplicht) geraadpleegd.
I (Informed, NL: Geïnformeerd)
Iemand die geïnformeerd wordt over de beslissingen, over o.a. voortgang en bereikte resultaten.
S (Supportive, NL: Ondersteunend)
Deze persoon is ondersteunend voor het resultaat. Rol lijkt veel op de C-rol.
O (Out of the Loop)
Degene die geen deel uitmaakt van het proces. Om expliciet aan te geven dat dit het geval is. Dat kan bijvoorbeeld nuttig zijn wanneer een team als geheel responsible is, maar een specifieke medewerker van dat team dat niet is